اقتصاد دانشی است که همه ما، چه آگاهانه و چه ناآگاهانه، روزانه با آن سروکار داریم. از تصمیمهای کوچک فردی، مانند انتخاب میان خرید یک فنجان قهوه یا پسانداز کردن هزینه آن، تا تصمیمهای کلان دولتی درباره مالیات، سرمایهگذاری و سیاستهای پولی، همه در حوزه اقتصاد جای میگیرند. اما توضیح این دانش به زبانی ساده و قابلفهم، همواره چالشی جدی بوده است. بهعنوان کسانی که در فضای سرمایهگذاری مالی و تحلیلهای اقتصادی فعالیت داشتهایم، بارها با این چالش روبهرو شدهایم: چگونه میتوان مفاهیم بنیادین اقتصادی را بهنحوی بیان کرد که نهتنها فهم آن دشوار نباشد، بلکه بتواند خواننده را به تفکر عمیقتری دربارهی دنیای اطراف خود وادارد؟
کتاب علم اقتصاد: مختصر و مفید نوشته پارتا داسگوپتا، پاسخی است به همین پرسش. این کتاب، برخلاف بسیاری از آثار اقتصادی که بهدنبال ارائه الگوهای پیچیده و تحلیلهای فنی هستند، تلاش میکند تا اقتصاد را از زاویهای دیگر بررسی کند: از طریق زندگی دو شخصیت خیالی به نامهای بِکی و دِستا.
بکی دختری است که در یک شهر پیشرفته و ثروتمند زندگی میکند. او به تمام امکاناتی که یک کودک در دنیای توسعهیافته میتواند داشته باشد، دسترسی دارد: آموزش باکیفیت، مراقبتهای بهداشتی، امنیت اقتصادی و فرصتهای بیشمار برای آینده خود. در سوی دیگر، دستا در یکی از فقیرترین مناطق جهان، در روستایی در آفریقا، به دنیا آمده است. زندگی او پر از محدودیتهایی است که ناشی از فقر، کمبود منابع و فقدان زیرساختهای اساسی هستند. او با مشکلاتی مانند سوءتغذیه، نبود فرصتهای آموزشی مناسب و فقدان خدمات درمانی مناسب دستوپنجه نرم میکند.
با این حال، این دو کودک، علیرغم تفاوتهای چشمگیر دنیایشان، هر دو بخشی از یک نظام اقتصادی جهانی هستند. اینجاست که داسگوپتا با استفاده از این دو شخصیت، ما را با یکی از مهمترین پرسشهای اقتصادی روبهرو میکند: چه عواملی موجب این شکاف عظیم میان افراد و جوامع مختلف میشوند؟ چرا برخی کشورها ثروتمندتر از دیگران هستند؟ چگونه میتوان سازوکارهایی را شناخت که به بهبود شرایط زندگی همه کمک کنند؟
داسگوپتا در این کتاب، بهجای آنکه صرفاً یک مرور کلی از نظریههای اقتصادی ارائه دهد، تلاش میکند تا نشان دهد که چگونه اقتصاد میتواند ابزار مفیدی برای تحلیل و درک بهتر جهان اطراف ما باشد. او به موضوعاتی مانند نقش بازارها، اهمیت سرمایه انسانی، تأثیر سیاستهای دولتی و رابطه میان اقتصاد و محیطزیست میپردازد. برخلاف کتابهای درسی سنتی که اقتصاد را تنها از منظر دادهها و الگوهای ریاضی بررسی میکنند، این اثر تلاش میکند تا اقتصاد را از زاویهای انسانی و ملموستر معرفی کند.
ما این کتاب را به همه کسانی که بهدنبال درکی ساده، اما درعینحال عمیق از اقتصاد هستند توصیه میکنیم. چه دانشجویانی که تازه وارد این حوزه شدهاند، چه افرادی که هیچ پیشزمینهی اقتصادی ندارند اما میخواهند بدانند که این دانش چگونه بر زندگی آنها تأثیر میگذارد؛ بهویژه دانشجویانی که رشتهشان اقتصاد نیست، اما باید چند واحد درس اقتصاد را بگذرانند. این اثر میتواند مقدمهای باشد بر تفکر اقتصادی، فهم سیاستهای عمومی و درک تصمیمهایی که دولتها و افراد در دنیای واقعی میگیرند.
